烏茲別克語動詞的式語法及練習(xí)

時間：2020-08-19 19:05:31 小語種我要投稿

烏茲別克語動詞的式語法及練習(xí)

　　導(dǎo)語：動詞的式分三種：陳述式、祈使-愿望式、條件式，它們用來表示說話人的語氣、感情等，下面是YJBYS小編收集整理的烏茲別克語動詞的`式語法及練習(xí)，歡迎參考!

　　A.陳述式用來陳述某件客觀存在的事實, 如：Men o’qiyapman. 我正在讀。

　　B.祈使-愿望式說話人用來表達的命令、請求、愿望、勸告、號召等情感。由于存在敬語和非敬語之分，所以變化較多，詳細見《語法手冊》。

　　C.條件式表示假設(shè)語氣，譯為漢語為“如果…”。注意，當(dāng)條件時動詞與kerak 連用時表示 “猜測”如：kelsa kerak (他應(yīng)該會來的，是猜測的);當(dāng)與bo'ladi連用時表示可能性，如：kelsa bo'ladi (他可能知道)

　　21.2.練習(xí)。

　　1.指出下列句中的式,并翻譯。

　　Men xat yozyapman.

　　Oling, bu non juda shirin.

　　Agar sen ketmasang, men ham ketmayman.

　　Biz vaqt topib gaplashaylik.

　　2.將下列句子翻譯成烏語

　　我很累，讓我稍稍坐一下吧。

　　我不會唱歌，F(xiàn)arhod唱得很好，讓她唱吧!

　　Sevinch，Oydin 你們也和我們一起來吧!

　　明天過節(jié)，讓我們今天休息一起來跳舞吧!

　　3. 將下列所給的動詞變成各種式。

　　Kelmoq, o’qimoq, ketmoq, qaytmoq, aytmoq, kuylamoq, topshirmoq, yotmoq.

　　4. 翻譯下列句子并解釋所使用的態(tài)。

　　1. Men qo’shiq aytishni bilmayman, she’r aytay.

　　2. Juda charchadim, biroz o’tiray.

　　3. Bugun ota-onangga xat yoz, anchadan beri yozmading.

　　4. Universitetda yaxshi o’qigin, shunda sen yaxshi ish topa olasan.

　　5. Men qo’shiq ayta olmayman, Farhod yaxshi aytadi, u qo’shiq aytsin.

　　6. Bola tinch uxlasin.

　　7. Majlisda hammamiz 1-qatorda o’tiraylik.

　　8. Bugun kechqurun o’qituvchinikiga boraylik.

　　9. Talabalar, bugun ertaroq uxlanglar, ertaga erta hammamiz tog’ga boramiz.

　　10. Sevinch, siz ham biz bilan birga boring.

　　11. Darsga kelmagan talabalar ham uyda insho yozsinlar.

　　12. Saida va Gulshanga ayting, soat 1da MMU muzeyiga borsinlar.

　　5.翻譯下列句子。

　　1. Munojot opa, bu kitobni albatta o'qing, juda qiziqarli ekan.

　　2. Nigora, sen darsingni tayyorla.

　　3. Do'stingni xafa qilmagin, xo'pmi?

　　4. O'rtoqlar, biz baxtli yashaylik.

　　5. Imtihon topshirishga Zuhra va Iskandar ham kelsinlar.

　　6. Yangi yil kuni Mustaqillik maydoniga boringlar.

　　7. Bu qo'shiqni baland ovozda kuylangiz, chunki, bu – madhiya.

　　8. Men ham sizlar bilan birga aytay.

　　9. Ertaga hamma darsga kelsin.

　　10. Sen bugun dam ol.

　　11. Gulnoraga ayt: Zafarga telefon qilsin.

　　12. Avval o'yla, keyin so'yla.

　　13. Bugungi ishni ertaga qo'yma.

　　21.3.對話范例。

　　-Assalomu alaykum!

　　-Vaalaykum assalom!

　　-Ishlaringiz qanday?

　　-Yaxshi, rahmat. O’zingizning-chi?

　　-Yaxshi. Bugun tug’ilgan kunim. Kechqurun menikiga do’stlarim kelishadi, siz ham keling.

　　-Tug’ilgan kuningiz bilan tabriklayman. Albatta boraman.

　　-Yaxshi, kutaman.

　　-Ko’rishguncha xayr.

　　-Olma necha pul?

　　-Besh yuz so’m.

　　-Arzonroq qiling.

　　-Qancha olasiz?

　　-Ikki kilogramm olaman. To’rt yuz so’mdan berasizmi?

　　-Yaxshi, oling.

　　-Rahmat, mana pul.

　　-Kelib turing.

　　-Yaxshi qoling.

　　-Mana bu konfetingizdan bir kilogramm bering.

　　-Marhamat, yana nima beray?

　　-Tuxum yangimi?

　　-Ha, yangi.

　　-10 dona bering.

　　-Xo’p.

　　-Donasi qancha?

　　-20 so’m. Yana nima?

　　-Ikki shisha sut ham bering.

　　-Marhamat.

　　-Hammasi qancha bo’ldi?

　　-Bir ming ellik so’m.

　　-Mana, marhamat.

　　21.4.文章。

　　Dam olish kunim.

　　Men haftaning shanba va yakshanba kunlari dam olaman. Dam olish kunlari yaxshi o’tishini xohlayman. Buning uchun uy ishlarining hammasini shanba kuni bajarib, yakshanbada oila a’zolarim bilan faqat dam olaman.

　　Ertalab nonushtadan so’ng bolalar bog’i yoki o’yingohlarga boramiz. U yerda aylanib dam olamiz. O’g’lim kompyuter o’yinlarini juda yaxshi ko’radi. Qizim esa charxpalak va arg’imchoqlarda uchadi. Peshinda biror qahvaxona yoki oshxonada tushlik qilamiz. Keyin bolalar xiyobonda o’ynashadi, biz kattalar esa kitob yoki gazeta o’qiymiz, suhbatlashamiz, shahmat o’ynaymiz. Uyga qaytishda albatta biror do’konga yoki bozorga kirib, kechqurungi ovqat uchun kerakli masalliqlarni sotib olamiz. Uyda bolalar yuvinishadi, men va xotinim yengil va mazali ovqat tayyorlaymiz. Ovqatdan keyin televizor ko’ramiz.

　　Ba’zan biznikiga mehmon keladi, ba’zan o’zimiz mehmonga boramiz. Umuman, dam olish kunimiz har doim yaxshi o’tadi.

　　課后習(xí)題

　　1.記住以下所給詞的意思。

　　hafta 星期

　　bajarmoq 完成

　　a'zo 成員

　　o'yingoh 體育場

　　kompyuter o'yinlari 電腦游戲

　　charxpalak 旋轉(zhuǎn)木馬

　　arg'imchoq 秋千

　　peshin 正午

　　xiyobon 大街